TBS, oftewel terbeschikkingstelling, is een maatregel die wordt opgelegd aan mensen die een ernstig delict hebben gepleegd, maar die vanwege een psychische stoornis (gedeeltelijk) ontoerekeningsvatbaar zijn verklaard. Vaak roept TBS veel vragen op. Hoe werkt het precies? En welke invloed heeft het op de samenleving? In dit artikel beantwoorden we veelvoorkomende vragen over TBS, en leggen we stap voor stap uit wat het betekent en hoe het proces verloopt.
Wanneer krijg je TBS opgelegd?
TBS wordt opgelegd aan mensen die een ernstig misdrijf hebben gepleegd, maar door een psychische stoornis niet volledig verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor hun daden. Een rechter bepaalt of TBS nodig is op basis van psychiatrisch onderzoek. Het doel van TBS is behandeling en beveiliging: de dader krijgt intensieve behandeling in een kliniek en staat onder strikte beveiliging om herhaling van het delict te voorkomen.
Hoewel TBS vaak als een straf wordt gezien, is het in werkelijkheid vooral een maatregel die gericht is op behandeling. In forensische klinieken worden patiënten intensief begeleid, met als doel om hen te helpen terug te keren naar de samenleving. Wetenschappelijke studies tonen aan dat TBS de kans op herhaling van misdrijven aanzienlijk vermindert.
De TBS-behandeling verloopt in verschillende fasen. Eerst is er de opname en behandeling in een gesloten TBS-kliniek, waar de patiënt intensieve psychologische en psychiatrische zorg krijgt. Vervolgens, als er voldoende vooruitgang is geboekt, kan de patiënt onder streng toezicht steeds meer vrijheid krijgen, bijvoorbeeld door buiten de kliniek te werken of wonen. Dit proces verloopt geleidelijk en onder strikte voorwaarden.
Impact op de samenleving: Waarom is TBS belangrijk?
TBS speelt een cruciale rol in de bescherming van de samenleving. Door intensieve behandeling en strikte beveiliging krijgen patiënten de kans om hun stoornis onder controle te krijgen en te re-integreren. Dit voorkomt dat zij opnieuw een gevaar vormen voor anderen. TBS zorgt daarmee voor een balans tussen veiligheid en behandeling, waarbij de patiënt de hulp krijgt die hij of zij nodig heeft, en de samenleving beschermd blijft.
Infographic: Een grafische weergave van het aantal TBS-patiënten per jaar, de behandelduur en het percentage dat succesvol terugkeert in de samenleving zonder nieuwe delicten te plegen.
Bron cijfers: https://tbsnederland.nl/?r3d=cijfers-bijzonderheden-2023
Recidive als belangrijkste succesfactor van TBS
Het succes van de TBS-maatregel in Nederland wordt voornamelijk bepaald door één belangrijke factor: recidive, oftewel het opnieuw plegen van een strafbaar feit na vrijlating. En als we de cijfers moeten geloven, is TBS bijzonder effectief in het voorkomen van herhaling.
Waar reguliere veroordeelden vaak een hogere kans hebben om opnieuw de fout in te gaan, liggen de recidivecijfers voor ex-TBS’ers aanzienlijk lager. Zo blijkt uit recente onderzoeken dat slechts 19% van de TBS-patiënten binnen twee jaar na hun vrijlating opnieuw in de fout gaat. Nog opvallender: slechts 4% pleegt een zeer ernstig delict. Dit staat in schril contrast met de recidive onder gewone gevangenen, waar de kans op herhaling beduidend hoger ligt. (WODC Repository, WODC)
Het geheim van dit succes? De intensieve behandeling die patiënten ondergaan en de strikte begeleiding bij hun terugkeer in de maatschappij. Een TBS’er komt pas vrij als deskundigen concluderen dat het risico op herhaling minimaal is. Dit gebeurt stap voor stap, met bijvoorbeeld begeleid wonen en streng toezicht. Hierdoor krijgen ex-TBS’ers de kans om hun leven op een verantwoorde manier op te bouwen, terwijl de samenleving wordt beschermd tegen mogelijke risico’s.
Kortom, door de focus op langdurige therapie en zorgvuldige risicotaxaties, bewijst TBS keer op keer dat het meer is dan een straf: het is een kans op herstel én een manier om recidive te verminderen en de samenleving veiliger te maken.
Is het wel veilig om een TBS’er die een ernstig delict heeft gepleegd, terug te laten keren in de samenleving?
De terugkeer van een TBS-patiënt naar de samenleving gebeurt pas na intensieve behandeling en strenge risicotaxaties. Deze terugkeer wordt zorgvuldig voorbereid en vindt alleen plaats wanneer deskundigen concluderen dat het risico op herhaling laag genoeg is. De resocialisatie verloopt in fases, waarbij de patiënt stapsgewijs meer vrijheid krijgt, altijd onder toezicht en voorwaarden. Statistieken tonen aan dat het recidivepercentage onder ex-TBS’ers lager is dan bij reguliere veroordeelden. Minder dan 4% pleegt een ernstig delict na vrijlating. (Bron: WODC Repository, WODC)
Door deze stapsgewijze aanpak is de kans op herhaling kleiner en is de veiligheid beter gewaarborgd dan bij personen die zonder behandeling vrijkomen na een gevangenisstraf.
Wat wil jij nog meer weten over TBS?
Heb je nog vragen over hoe TBS werkt? Laat het ons weten in de reacties.
